Iz 40,3n
Przypisy
40,1 - Część druga Księgi Izajasza (rozdz. 40-55), z których jedne pocieszają naród izraelski, będący w niewoli babilońskiej, opisem i zapowiedzią wyzwolenia, radosnego powrotu do ojczyzny i odnowienia narodu, Jerozolimy i świątyni, inne wysławiają przymioty Boże, zwłaszcza w przeciwieństwie do bożków pogańskich. Jahwe okaże swą wszechmoc i miłosierdzie nad Izraelem jako jego Stwórca, Pan i Zbawca, używając Cyrusa jako narzędzia dla dokonania dzieła wyzwolenia narodu wybranego. Odnowienie narodu i Świętego Miasta po powrocie z niewoli jest obrazem innego, wspanialszego odnowienia w epoce mesjańskiej. Stąd też opisy i zapowiedzi chwalebnego królestwa Bożego w Izraelu wykraczają często poza historyczne ramy VI i V w. przed Chr., a odnoszą się do czasów mesjańskich i malują różne warunki i okoliczności, jakie się urzeczywistniają w królestwie mesjańskim. Do tych ostatnich trzeba na pewno zaliczyć pieśni o Słudze Pańskim.40,3 - "Głos się rozlega", dosł.: "głos wołający". Jest to głos Boga. Ewangeliści cytują niniejszy tekst wg LXX; "Głos wołającego na pustyni", odnosząc go do św. Jana Chrzciciela jako proroctwo na nim spełnione: Mt 3,3 i par. (por. Łk 1,76). "Bogu" - aluzja do wyjścia Izraelitów z Egiptu. Pierwsze wyjście z Egiptu i droga przez pustynię, podczas której Bóg dokonał wielkich cudów: przejście przez Morze Czerwone, woda ze skały, obłok świetlisty są typami drugiego, równie wspaniałego wyjścia Izraela z Babilonu i powrotu do Jerozolimy pod opieką Boga. Temat częsty u proroków: por. Iz 43,16n; Iz 46,3n; Iz 48,21; Iz 51,10; Iz 52,12; Iz 63,9.11n; Jr 16,14n; Jr 31,2; Ba 5,7n.
40,4 - Wg Wlg: "I będą krzywe prostymi, a ostre drogami gładkimi".